- Cholesterol is belangrijk om het lichaam goed te laten functioneren
- Verhoogd cholesterol is een signaal van het lichaam dat er sprake is van een disbalans
- Met medicatie wordt de oorzaak niet aangepakt maar slechts het “symptoom”
- Het aanpassen van de leefstijl kan de cholesterolwaardes doen verbeteren
Wat is cholesterol?
Cholesterol is een vetachtige stof die voor twintig procent afkomstig is uit voeding en voor tachtig procent door het lichaam wordt aan gemaakt. Echter hoe meer cholesterol wij binnen krijgen uit voeding, hoe minder het lichaam zelf maakt. Visa versa is dit ook het geval. Het orgaan dat verantwoordelijk is voor de aanmaak van cholesterol is de lever. Indien de lever minder goed functioneert kan dit leiden tot verstoringen in de cholesterolproductie en dat doet de cholesterolwaarde in het bloed stijgen. Een verminderde functie van de lever kan het gevolg zijn van toxische stoffen (o.a. uit voeding en medicatie), teveel aan lichaamseigen afvalstoffen en/of een tekort aan vitamines en mineralen. De grondstoffen van cholesterol zijn vetten en koolhydraten. Cholesterol moet om getransporteerd te kunnen worden in het lichaam zich binden aan een transportmolecule, ook wel bekend als LDL- en HDL-cholesterol.
LDL is de fractie die cholesterol aflevert op de plaatsen waar er een verhoogde behoefte aan is.
HDL bindt overtollig cholesterol aan zich en brengt dit terug naar de lever, die het cholesterol opnieuw verwerkt.
Cholesterol is onmisbaar voor de volgende zaken:
- De aanmaak van galzouten voor vertering van vetten
- De aanmaak van vitamine D
- De aanmaak van hormonen (zoals geslachtshormonen en het bijnierschorshormoon)
- De opbouw van celwanden (flexibiliteit)
- De hersenen (tien tot twintig procent van het cholesterol is nodig voor een goede hersenfunctie)
- De aanmaak van myeline (beschermende stof van de zenuwvezels)
- De aanmaak van ontstekingsremmende prostaglandines
- Ondersteunen immuunsysteem (is een lichaamseigen antioxidant).
Waardoor verhoogd het cholesterol?
Wanneer ergens in het lichaam behoefte is aan meer cholesterol, zal dit leiden tot meer aanmaak van cholesterol door de lever en als gevolg hiervan stijgen de cholesterol bloedwaardes. In wezen is dit dus een normaal fysiologisch proces en hierdoor kunnen de waardes per dag verschillend zijn. In de volgende situaties zal een verhoogde behoefte zijn aan cholesterol.
Iemand die veel vet voedsel nuttigt heeft verhoogde galproductie. Voor de aanmaak van galzouten is cholesterol nodig. Bij een verkeerd voedingspatroon kan iemand ook een teveel aan transvetten binnen krijgen. Hierdoor worden de celwanden stug, zoals eerder vermeld zorgt cholesterol voor flexibiliteit van de celwanden. Transvetten bevindingen zich margarines, frituur- en bakvetten, gebak, koek en snacks. Veelal gaat dit gepaard met verhoogde hoeveelheid omega zes waardoor de ontstekingsactiviteit toenemen. Cholesterol kan prostaglandines activeren om ontstekingen te remmen.
Als iemand veel stress heeft zal meer cholesterol nodig zijn om het stresshormoon cortisol te kunnen produceren in de bijnierschors. Een ander bijnierschorshormoon is aldosteron. De functie is het balanceren van de waterhuishouding en de bloeddruk. Dit hormoon zal meer zijn nodig wanneer iemand (te) weinig drinkt of te weinig mineralen binnen krijgt.
Wanneer sprake is van overgewicht maakt het vetweefsel oestrogeen aan, de bouwstof voor dit hormoon is cholesterol. Ook gedurende zwangerschap is er in het lichaam een verhoogde hoeveelheid oestrogeen, namelijk wel 25 procent.
Veel mensen kampen met een vitamine D tekort, vooral in de wintermaanden. In deze situatie zal het lichaam meer cholesterol gaan aanmaken.
Welke waardes zijn belangrijk?
In hedendaags bloedonderzoek wordt gebruik gemaakt van waardes betreft het totaal cholesterol, HDL, LDL en triglyceriden. Triglyceriden is een vetachtige stof die voorkomt in het bloed en in het lichaam wordt opgeslagen in de vorm van vetweefsel. Het lichaam heeft deze stof nodig voor energie, warmtehuishouding en als beschermlaag rondom belangrijke organen. De lever speelt een belangrijke rol bij de aanmaak van triglyceriden. Triglyceriden krijgen we vooral binnen via de vetten in onze voeding. Ook wordt een overschot aan koolhydraten, suiker en alcohol, door het lichaam omgezet in triglyceriden. Een teveel van deze voedingstoffen kan daarom zorgen voor een verhoogd gehalte aan triglyceriden.
De waarde van het totale cholesterolgehalte, HDL- en LDL-cholesterol lijken echter niet voorspellend te zijn voor het krijgen van hart- en vaatziekten. Erfelijk verhoogd cholesterol dient hierbij buiten beschouwing gelaten te worden.
De verhouding tussen triglyceriden en HDL en de verhouding tussen totaal cholesterol en HDL lijken een goede indicatie te zijn voor het risico op hart- en vaatziekten. Een gezonde verhouding is als volgt:
- Verhouding triglyceriden/HDL: < 2
- Verhouding Totaal cholesterol/HDL: < 5
- Verhouding LDL/HDL < 3
Onderzoek heeft aangetoond dat een hoog gehalte triglyceriden samenhangt met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten zoals hartinfarct, beroerte en overlijden.
Cholesterol en leefstijl
Een leefstijl waarbij sprake is van een eenzijdig voedingspatroon, veel bewerkt voedsel en stress kan leiden tot een verhoogd cholesterol en triglyceriden. Naast de verhoogde vraag aan cholesterol kan ook een verstoorde werking van de lever een rol spelen. Indien sprake is van veel toxische stoffen uit voeding (bewerkt voedsel) en medicatie zal de lever overuren moeten draaien om het lichaam te ontgiften. Een tekort aan voedingstoffen (lees blog supplementen) draagt bij aan een verminderde functie van de lever. Vaak gaat een eenzijdig voedingspatroon gepaard met te kort aan vitamines, mineralen en antioxidanten. Dit alles leidt tot een toename van de hoeveelheid vrije radicalen (schadelijke stoffen). Aangezien cholesterol ook een antioxidant is, zal het lichaam de hoeveelheid cholesterol in de bloedbaan verhogen om deze vrije radicalen te bestrijden. Antioxidanten beschermen namelijk het lichaam tegen vrije radicalen.
Door een teveel aan vrije radicalen en tekort aan antioxidanten kan het LDL-cholesterol gaan oxideren. LDL-cholesterol dat geoxideerd is kan zich, samen met triglyceriden, gaan hechten aan de vaatwanden. De kans hierop zal bovendien toenemen indien teveel cholesterol in de bloedbaan aanwezig blijft door een tekort aan HDL-cholesterol.
Dit leidt tot aderverkalking en is een ernstig risico op hart- en vaatziekten. Een tekort aan HDL-cholesterol ontstaat indien het voedingspatroon bestaat uit veel koolhydraten/suikers en te weinig gezonde vetten. HDL-cholesterol kan namelijk alleen gemaakt worden uit gezonde vetten, in tegenstelling tot LDL-cholesterol wat ook uit koolhydraten gemaakt kan worden.
Kort gezegd, LDL-cholesterol neemt toe in het bloed, onder andere als gevolg van verhoogde vraag naar antioxidanten. Door een te hoge hoeveelheid vrije radicalen raakt het LDL-cholesterol beschadigd (oxidatie). Wanneer het HDL-cholesterol hierbij te laag is zal het geoxideerde cholesterol samen met triglyceriden achter blijven in de bloedbaan. Hierdoor kan het zich gaan hechten aan de binnenzijde van de vaatwanden.
De gevolgen van medicatie
Indien een verhoogd cholesterol wordt gemeten kiest men vaak voor medicatie die de aanmaak van cholesterol remt. Echter, zoals u heeft kunnen lezen, heeft cholesterol een belangrijke functie in het lichaam.
Medicatie, zoals statines, kunnen leiden tot de volgende problemen:
- Vitamine D tekort
- Afname productie Q10, deze stof is belangrijk om energie in de spiercellen (ook de hartspier!), levercellen en hersenen te produceren. Hierdoor kunnen verschillende klachten ontstaan zoals spierpijnen, ontstekingen, leverstoornissen, verminderde nierfunctie, depressie, geheugenvermindering, concentratieverlies, zenuwontstekingen, verminderd risico, staar en verhoogd risico op kanker.
- Vermindering van progesteron waardoor de schildklierfunctie kan verminderen en/of oestrogeendominantie kan ontstaan (kan bijdragen aan PMS-klachten)
- Afname van hoeveelheid hormonen zoals oestrogeen, andosteron en testosteron (libidoverlies).
De ongewenste neveneffecten van cholesterolremmers kunnen met behulp van supplementen worden verminderd. Naast vitamine D3 kan het supplementeren van Q10 ubiquinol een verstandige keuze zijn.
Conclusie
Een verhoogd cholesterol is zoals eerder gezegd een normaal fysiologisch proces. Daar waar meer vraag is naar cholesterol als bouwstof, zal de lever meer cholesterol gaan maken.
Echter is het niet wenselijk om continue een verhoogd cholesterol te hebben als dit het gevolg is van ontstekingen, verstoorde leverfunctie, overgewicht, transvetten, stress, water of mineralen tekort.
Een ongezonde leefstijl vergroot de kans op verhoging van vrije radicalen, cholesterol en triglyceriden. Het krijgen van hart- en vaatziekten kan hier het gevolg van zijn. Vrije radicalen oxideren het cholesterol en daarnaast beschadigen ze de vaatwanden. Daar waar de schade is kan cholesterol en triglyceriden zich gaan hechten en ophopen, hierdoor kan op langer termijn aderverkalking ontstaan.
Veelal wordt nu een verhoogd cholesterol behandeld met medicatie. Helaas brengt dit vele bijwerkingen met zich mee doordat cholesterol cruciaal is voor het functioneren van het lichaam. Ook wanneer medicatie wordt gebruikt kunnen de bijwerkingen hiervan geminimaliseerd worden door specifieke supplementen. Laat u hierover dus goed informeren door uw orthomoleculair therapeut.
Uiteraard is het gewenst om bij een verhoogd cholesterol in te zetten op het verbeteren van de leefstijl. Met name een gebalanceerd voedingspatroon is hierin essentieel. De basis hiervan is het verminderen koolhydraten, suikers, alcohol en transvetten in combinatie met gezonde vetten, voldoende vezels en groente. Hierdoor zal de toxische belasting, vrije radicalen, cholesterol en triglyceriden verlaagd worden.
Neem contact op met Noordwijk Gezondheid indien u geïnteresseerd bent in dit onderwerp.
Disclaimer:
Noordwijk Gezond is niet verantwoordelijk voor de gevolgen van eigenhandig handelen van bezoekers van deze website, overleg eerst altijd met uw arts.
Bronnen:
https://thenewfood.nl/gezondheid/koolhydraatarm-eten-en-cholesterol/